Verschilmaker VNG
Natuurlijk zei ik ja toen ik uitgenodigd werd voor een interview om op te nemen in het jaarverslag 2018 van de VNG. “Het verslag gaat uit een lange lijn met daaronder een verzameling successen, betekenisvolle gebeurtenissen en ‘verschilmakers’ bestaan. Mensen die een bijdrage hebben geleverd aan oplossingen of aan het denken over maatschappelijke vragen.”, luidde de introductie. Dat ik genoemd was door mevrouw Rabarison, beleidsdirecteur Inclusieve Samenleving, als “typische verschilmaker” deed me blozen. En nu sta ik dus op blz. 36, met als kernboodschap “Het schakelteam personen met verward gedrag heeft verschil gemaakt. Al is het nog niet klaar.”
Hieronder kunt u zelf in het jaarverslag bladeren en daaronder vindt u de integrale tekst van het interview (tekst Marjan Arenoe).
‘Je wordt gestraft voor een terugval’
Joke van der Meulen is moeder van een zoon met verslavingsproblematiek. Het gaat vaak tijden goed met hem, maar soms valt hij terug. Als hij niet de juiste zorg krijgt, kan hij verward raken. Van der Meulen was lid van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag. Het team heeft verschil gemaakt, vindt ze. Al is het nog niet klaar.
Wat vindt u de belangrijkste opbrengst van het Schakelteam?
De opbrengst is dat er in het hele land beweging is gekomen. Partijen zijn aan
tafel gekomen, er zijn schotten doorbroken. In het begin werd verward
gedrag vooral gezien als een veiligheidsprobleem.
De insteek was: wat hebben we hier als maatschappij toch veel overlast van. Dit is omgedraaid, de perceptie is nu meer dat er een probleem is met een groep mensen die schreeuwt om zorg, en dat het moeilijk is die zorg te organiseren.
Wie zijn de betrokken partijen die bij elkaar zijn gaan zitten?
De gemeenten, zij hebben hier de regierol, de politie en de zorgaanbieders.
Ook zitten gelukkig inmiddels vrijwel overal ook de mensen om wie het gaat en hun naasten aan tafel.
Hoe hebt u zelf het verschil kunnen maken in het Schakelteam?
Bij veel partijen leeft het gevoel dat je als je wilt, de zorg kunt krijgen die je
nodig hebt. Dit is maar ten dele waar.
In de praktijk is het organiseren daarvan behoorlijk complex. Dat heb ik in het
schakelteam goed onder de aandacht kunnen brengen. Bovendien zal de
groep die het betreft, nooit zo goed geformuleerd hulp vragen.
Het beeld is dat bemoeizorg nodig is voor de groep kwetsbare zwervers, en
dat alle anderen zelf hulp vragen. Mijn ervaring is dat een grote groep er tussenin zit. Vaak mensen waarbij verslavings- en/of gedragsproblematiek
een rol speelt. Het is voor hen moeilijk om zorg te krijgen en te houden.
Waar gaat het dan mis?
Iemand met verslavingsproblemen wordt bijvoorbeeld gestraft voor een
terugval. Je zit in beschermd wonen, het ging goed, maar bij een herhaalde
terugval zegt de instelling: dit accepteren we niet, we beëindigen het
zorgcontract. Instanties en hulpverleners laten een cliënt te snel los. Dit
vraagt om een vangnet, iemand die op zo’n moment de regie over de zorg wil
en kan voeren. Ik weet hoe hard er gewerkt wordt door bijvoorbeeld de
GGD in mijn regio, maar de werkelijkheid is nog steeds heel weerbarstig.
Is daar iets mee gebeurd in het Schakelteam?
Ja, er was zeker wel aandacht voor, maar we hadden niet genoeg tijd om
dit proces af te maken. Hier sluit de aanpak nog niet. Signalen komen niet
vanzelf op de goede plek. Beschermd wonen heeft bijvoorbeeld niet de
verplichting om een vangnet in te schakelen voordat ze het zorgcontract
beëindigen. Het kan ook gebeuren dat iemand naar een andere regio gaat en
daar verward gedrag gaat vertonen. Het is dus niet klaar, maar ik vind wel
dat er veel is verbeterd dankzij de inzet van het Schakelteam.
(tekst Marjan Arenoe)
