“verward” of “onbegrepen” gedrag?

Dat de term “verwarde personen” onjuist en onwenselijk is, is inmiddels vaak betoogd. Mensen zijn immers zoveel meer dan alleen hun verwardheid.

Al vanaf 2016 is de term “personen met verward gedrag” in gebruik en deze omdraaiing is een wereld van verschil. (Voor mij de meest voelbare vergelijking is dat niet gezien wil worden als een “dikke vrouw” maar kan leven met de omschrijving ” vrouw met een paar pondjes teveel” wat helaas een ware bewering is. Toch blijkt het hardnekkig met name in de media.

Of “personen met onbegrepen gedrag”

Inmiddels gebeurt het me regelmatig dat ik, met name door ervaringsdeskundigen, op mijn vingers getikt wordt. Ik zou niet “verward gedrag” maar “onbegrepen gedrag” moeten zeggen. En dat raakt me. Juist omdat het door ervaringsdeskundigen aangedragen word, zou ik er graag in mee willen gaan. De mensen waar het om gaat staan immers centraal.

Weerstand

Maar ik ga er niet in mee. En dit heeft wellicht alles met mijn specifieke naasten perspectief te maken. Het begrip “onbegrepen gedrag” riep in eerste instantie zelfs echte weerstand bij me op. Weerstand die ik niet meteen kon duiden. Wat maakte dat ik er zo’n weerstand bij voelde? Ik denk dat ik inmiddels het antwoord weet. “Onbegrepen gedrag” legt de verantwoordelijkheid bij de ander. Kort door de bocht: “Maakt niet uit wat ik doe, jij moet mij begrijpen….”

Ik begreep het niet (en werd niet begrepen).

“Je begrijpt me niet, kreeg ik regelmatig te horen van de vader van mijn kinderen als hij in een hypomane episode in mijn ogen gekke dingen deed”

“Je moet me begrijpen, zei mijn zoon als ik grenzen aangaf waaraan hij vond dat hij zich niet hoefde te houden”.

En inderdaad ik begreep ze niet (maar het deed wel van alles met mij).
Ik begreep mijn zoon niet toen hij op 2 jarige leeftijd regelmatig, vaak meerdere keren per dag, een enorme driftaanval had. Maar misschien had hij een driftaanval omdat hij mij niet begreep. Wie had er nu onbegrepen gedrag?

Ik begrijp steeds meer.

Inmiddels ben ik een stuk verder. Ik begrijp steeds meer, maar gaat dat zijn problemen oplossen?

Ik begrijp dat je als je steeds stemmen in je hoofd hoort die jou vertellen dat je niks waard bent, dat je drugs gebruikt om het rustiger te krijgen in je hoofd.
Ik begrijp dat je als je dan sloom wordt andere drugs gebruikt om je beter te voelen.

Het lijkt me zo angstig om dingen anders waar te nemen dan anderen. Dat niemand jou gelooft, omdat jouw werkelijkheid anders is dan die van de ander.
Ik begrijp dat je boos wordt als:
• Je geesten wilt verjagen met behulp van vuur, maar dat niet mag.
• Je wilt vluchten en tegengehouden wordt.
• Je wilt verdedigen en in een houdgreep gehouden wordt.
Zelfs als ik me het alleen al indenk, krijg ik een knoop in mijn maag.

Lost mijn begrip iets op?

Mijn begrip gaat het drugsprobleem niet oplossen. Mijn begrip gaat de stemmen niet wegjagen. Mijn begrip gaat kortom niet al zijn problemen oplossen. Sterker nog, mijn begrip kan de oplossing in de weg staan. Hij zal linksom of rechtsom zelf aan de slag moeten. Met alle steun en begrip die hij nodig heeft.

Bovendien: zelfs als we het verwarde gedrag begrijpen zijn de vraagstukken rond preventie, wachtlijsten en continuïteit van zorg niet opgelost. Dat is ook waar dit beleidsvraagstuk over gaat.

Helpt begrip dan helemaal niet?

Het leren begrijpen heeft gemaakt dat ik dichterbij kan zijn. Dat ik meer echt in contact kan blijven. Ik ben echt blij dat ik dit begrip mede dankzij alle mensen met deze ervaring gekregen heb.
Met betrekking tot dan “Aanpak personen met verward gedrag” helpt begrip om alles wat er georganiseerd wordt aan te laten sluiten bij de behoeften. Om tot goede en passende oplossingen te komen. En juist hierom is ervaringskennis zo onmisbaar. Om iedereen die werkt aan het creëren van oplossingen het meer gaat begrijpen.

Ik houd het op “personen met verward gedrag”.

Ik houd vooralsnog vast aan het begrip: “personen met verward gedrag” als ik de problematiek in alle breedte wil duiden. Het is in al zijn onbeholpenheid voor mij nog steeds de meest passende term. Het is wat je waarneemt. En ook als het gedrag begrepen wordt, er weliswaar betere oplossingen komen, maar begrip alleen niet leidt tot oplossingen.